Niebawem nadejdzie czas Świąt Bożego Narodzenia, kiedy po raz kolejny w gronie rodzinnym zbierzemy się przy Wigilii.
Spójrzmy jak wygląda Boże Narodzenie w innych krajach.
Boże Narodzenie zaczęto obchodzić dopiero w IV wieku i nie od razu przypadło ono na dzień 25 grudnia. Z tą datą wiąże się kult perskiego boga słońca Mitry najbardziej rozpowszechniona religia w III i IV wieku...
Tego właśnie dnia obchodzono urodziny Mitry, zapalano światła, śpiewano. Odbywały się procesje. Uczestniczyli w nich też chrześcijanie, którzy ze Słońcem utożsamia li Chrystusa i nazywali go “Słońcem Sprawiedliwości”.
Zwyczaj strojenia choinki, który powszechnie przyjął się w świecie chrześcijańskim jest jeszcze młodszy i przypada na wiek XIX. Wywodzi się z pogańskiego zwyczaju, w którym w okresie świątecznym szczególnie bano się złych duchów i dla obrony przed nimi zawieszano w domach zielone gałązki i zapalano świece.
W chrześcijaństwie choinka jest symbolem prawdziwego drzewa życia. Światła symbolizują narodzenie w Betlejem “Światło Światła”, jabłka wieszane na drzewku nawiązują do rajskiego jabłka poznania, ale symbolizują także możliwość powrotu do raju.
W wielu krajach święta Bożego Narodzenia są tak bardzo ważnym czasem, że oczekuje się na nie z wielką radością. Zapraszamy do poznania różnych zwyczajów świątecznych w Europie.
Austria
Tutaj w grudniu 1818 roku powstała najpiękniejsza kolęda “Cicha noc, święta noc”. Słowa napisał ksiądz Joseph Mohr, a muzykę skomponował organista Franz Xavier Gruber. Pieśń powstała w Obeimdorf małej wiosce koło Salzburga.
Dzisiaj, w zależności od regionu, kultywowane są różne tradycje. W małych tyrolskich miasteczkach mieszkańcy w Wigilię zbierają się na rynku i wspólnie śpiewają kolędy.
Dania
Święta mają całkowicie świecki charakter. Najważniejszym punktem spotkania wigilijnego jest wzajemne obdarowywanie się prezentami, które przynosi Mikołaj (Julemanden).
Choinkę w Danii zdobią liczne, małe chorągiewki Danneborg. Na wigilijnym stole musi znaleźć się pieczona kaczka oraz ryż z owocami i przyprawami. Takie potrawy wkłada się do miseczek, a do jednej z nich dodatkowo wkłada się migdał. Kto go znajdzie, dostaje dodatkowy prezent.
Hiszpania
W małych miejscowościach tego kraju zwyczajem jest zbieranie się wiernych przy tzw. urnie losu. Każdy wrzuca do niej karteczkę ze swoim imieniem. Później losuje się dwa z nich. Wybrane osoby będą w Nowym Roku parą najlepszych przyjaciół.
W wigilię przygotowuje się uroczystą kolację, ale najważniejszym świętem jest święto Trzech Króli. Po Bożym Narodzeniu przez 12 nocy dzieci otrzymują prezenty właśnie od Trzech Króli. W zamian za prezenty dzieci przygotowują im słodycze i kostki cukru dla wielbłądów.
Grecja
W Grecji nie obchodzi się wigilii, a jeżeli spożywa się uroczystą kolację, to o bardzo późnej porze. Nie ma również świętego Mikołaja. Mimo to ludzie w tym szczególnym dniu obdarowują się prezentami.
Uroczyście obchodzonym świątecznym dniem jest 25 grudnia. Tradycyjnymi potrawami są: pieczone jagnię, pieczony indyk lub prosiak nadziewany kasztanami i ryżem.
Zaszczytne miejsce na stole zajmuje “chleb Chrystusa” duży okrągły bochen chleb z orzechami i odciskiem drewnianej, religijnej pieczęci. Najważniejszym symbolem bożonarodzeniowym w Grecji jest świątecznie przystrojony model żaglowca.
Belgia
Głównym daniem jest dziczyzna w sosie śliwkowym i sorbet. Po pasterce jada się bouguettes, rodzaj kutii z pęczakiem. Na bożonarodzeniowym stole mogą się znaleźć ostrygi, homary oraz baba z kremem mokka.
Holandia
Święty Mikołaj (Sinter Klaus) przypływa do dzieci łodzią, a one wyczekują go w porcie Schevingen. Świętowanie i obdarowywanie prezentami rozpoczyna się, gdy dopłynie do brzegu tj. 5 grudnia.
Przed świętami Holendrzy piszą i wysyłają kartki z życzeniami. Każda rodzina z okazji świąt wysyła około 3040 kartek, a te które otrzymuje stawia na komodzie lub wywiesza w oknach. Święta obchodzone są 25 i 26 grudnia, nie ma jednak wieczerzy wigilijnej, postu i prezentów pod choinkę. Tradycją jest uroczysta msza wigilijna Pasterka.
Francja
W wigilijny wieczór dzieci zostawiają swoje buty przy kominku wierząc, że święty Mikołaj (Pere Noel) zostawi w nich prezenty. Po uroczystej kolacji przed domem zostawia się płonące świeczki dla Matki Boskiej, gdyby tędy przechodziła.
Święta obchodzi się we Francji tylko 25 grudnia, a choinka zdobi mieszkanie tylko jeden dzień. Tradycją jest wypiekanie 13 chlebów symbolizujących Pana Jezusa i dwunastu apostołów.
Irlandia
Irlandczycy już na początku grudnia dekorują swoje domy girlandami i światełkami. Nad drzwiami wiesza się jemiołę i wieńce, wysyła kartki. Miłym zwyczajem jest przekazywanie podarków ludziom, z których usług korzystało się w danym roku. Np. listonoszom.
Do świątecznego stołu zasiada się o trzeciej po południu. Do północy obowiązuje post i do tego czasu świąteczne potrawy stanowią: wędzony łosoś z chlebem i różne inne dania z ryb. Główne potrawy w pozostałe świąteczne dni to gotowana wołowina, indyk, szynka, sos borówkowy, chleb, ziemniaki i warzywa.
Po zapadnięciu zmroku zapala się wigilijne świece, które płoną przez całą noc. Gasi się je dopiero przed pierwszą mszą. W każdym oknie powinna stać jedna świeca.
Zgodnie z tradycją w czasie świąt zostawia się otwarte drzwi dla niespodziewanych gości, a przy stole wolne nakrycia dla trzech osób i miska wody, którą mogą pobłogosławić podróżni. Przed samą wigilijną wieczerzą zamiata się jeszcze raz podłogę.
Tradycją jest również odwiedzanie grobów zmarłych i zostawianie na nich wiecznie zielonych roślin. O północy na wiwat oddaje się jeden wystrzał ze strzelby. Święta kończą się 6 stycznia w święto Trzech Króli.
Wieka Brytania
W wigilię świąt zamyka się wcześniej sklepy i banki. W wielu miejscach pracy odbywają się doroczne przyjęcia świąteczne. O północy niektórzy idą na pasterkę. Dzieci nie zapominają o powieszeniu pończoch na kominku i przy łóżku, do których Mikołaj włoży drobne zabawki i słodycze, bo te duże znajdą swoje miejsce pod choinką. Prezenty otwiera się pierwszego dnia świąt. W południe cała rodzina zasiada do świątecznego lunchu.
Głównym daniem jest pieczony indyk, a tradycyjnym deserem bożonarodzeniowy pudding z bakaliami i bakaliowe babeczki. Wieczorem, kiedy świąteczna zabawa rozkręca się na dobre, do kolacji Anglicy zakładają na głowy śmieszne papierowe czapeczki. W tym dniu również królowa wygłasza swoje doroczne orędzie w telewizji. Drugi dzień świąt jest także wolny od pracy. W tym dniu ludzie dają prezenty tym osobom, z których usług korzystali przez cały rok, np. mleczarzowi. Odwiedza się krewnych, przyjaciół i chodzi na przyjęcia.
Świąteczny sezon trwa tu do 6 stycznia.
Luksemburg
Okres świąteczny rozpoczyna się w pierwszą niedzielę grudnia wielką paradą, która kończy się pod miejskim Ratuszem. Uczestniczą w niej Kleesąchen (Święty Mikołaj) i Houseker (Czarny Piotruś), którzy wszystkim napotykanym dzieciom rozdają słodycze. W wigilię Bożego Narodzenia, wczesnym wieczorem, rodziny zbierają się wokół choinki na wspólnych rozmowach.
Przysmakiem bożonarodzeniowego stołu jest bakaliowe ciasto stollen. O północy wiele rodzin uczestniczy w pasterce. Prezenty pod choinkę przynosi Dzieciątko Jezus, a rozpakowuje się je dopiero w pierwszy dzień świąt. Na uroczysty obiad pierwszego świątecznego dnia podaje się pieczeń z zająca lub dziczyzny.
Finlandia
Czas świątecznych przygotowań rozpoczyna się w tym kraju dużo wcześniej niż w pozostałych państwach Europy, wraz z tzw. małymi świętami (Pikkujoulu). W każdą niedzielę Adwentu zapala się kolejne świeczki. Kiedy już wszystkie zapłoną, dzieci otrzymują pierwsze prezenty.
Tradycyjnym fińskim napojem świątecznym jest grog napój z czerwonego wina z ziołami, rodzynkami i migdałami.
Święta w Finlandii rozpoczynają się 24 grudnia. Około szóstej rano rozpoczyna się msza ku czci narodzin Chrystusa. W kościołach przy każdej ławce płoną świeczki.
Szwecja
Okres świąteczny trwa od pierwszej niedzieli Adwentu aż do 13 grudnia. Do bożonarodzeniowych zwyczajów należy dekorowanie domostw figurkami św. Mikołaja, gwiazdkami i aniołkami.
Tradycyjną potrawą jest ryż z migdałami, a najpopularniejszym symbolem świąt prosiak. Wigilia nie jest postna. Święta rozpoczynają się 24 grudnia uroczystą kolacją wigilijną i rozdaniem prezentów, które przyniosły krasnoludki. Świąteczne drzewko dekoruje się kilka dni przed wigilią prawdziwymi świeczkami oraz zabawkami ze słomy i siana.
Portugalia
Na kolację wigilijną jada się wieprzowinę i owoce morza z nieodzownym dorszem. Prezenty przynosi Pai Natal czyli święty Mikołaj. Jednak najwięcej świątecznych upominków jest na Trzech Króli.
Włochy
We Włoszech tradycja bożonarodzeniowa związana jest z religią chrześcijańską. Przed wigilią obowiązuje ścisły post, a święta rozpoczynają się 24 grudnia uroczystą wieczerzą.
Najwięcej radości mają dzieci. Święty Mikołaj, czyli Babbo Natale i czarownica Befana roznoszą prezenty. Według legendy, Trzej Królowie zatrzymali się właśnie w chacie Befany, aby zapytać o drogę do Betlejem. Zachęcali ją, aby przyłączyła się do nich. Odmówiła, bo była bardzo zajęta. Pasterza, który zachęcał ją do złożenia hołdu Dzieciątku też nie posłuchała.
W nocy zobaczyła na niebie olśniewające światło. Wówczas pożałowała, że nie ruszyła w drogę z Trzema Królami. Zabrała więc zabawki swego dziecka i pobiegła szukać Trzech Króli i pasterza. Niestety, nie znalazła ich. Od tego czasu co roku szuka Dzieciątka i Trzech Króli bez skutku... Zostawia więc te zabawki grzecznym dzieciom, niegrzecznym zaś daje węgielki.
